Zaburzenia snu stają się coraz częstszym problemem zdrowotnym, w szczególności w wysoce
rozwiniętych społeczeństwach, w tym w Polsce. Obturacyjny bezdech senny (OBS) jest jednym
z najczęstszych zaburzeń snu. Szacuję się, że może dotykać nawet co drugiego mężczyznę i co trzecią
kobietę w średnim wieku. Charakteryzuje się on nawracającym przerwami w oddychaniu podczas snu,
które mogą powodować niedotlenienia, wybudzenia oraz fragmentację snu. Zaburzenia poprawnej
architektury snu oraz nawracające niedotlenienie obecne u pacjentów z OBS, powodują nie tylko
nadmierną senność w ciągu dnia, zaburzenia koncentracji, obniżenie efektywności pracy, ale również
znacznie zwiększają ryzyko wypadków komunikacyjnych. OBS jest ponadto niezależnym czynnikiem
ryzyka nadciśnienia tętniczego, chorób sercowo-naczyniowych, jak również zaburzeń związanych
z gospodarką glukozy. Cukrzyca rozwija się aż u około 30% pacjentów cierpiących na OBS. Złotym
standardem diagnostyki OBS jest nocne badanie polisomnograficzne, w trakcie, którego monitorowane
są między innymi takie parametry jak aktywność elektryczna mózgu, ruchy gałek ocznych oraz ruchy
klatki piersiowej i brzucha. Umożliwia to dokładną ocenę faz snu, wybudzeń oraz zaburzeń oddychania.
Do leczenia OBS wykorzystuję się aparat generujący ciągłe dodatnie ciśnienie powietrza (CPAP)
w drogach oddechowych pacjenta, co chroni drogi oddechowe przed zapadaniem się w trakcie snu.
Niniejszy projekt ma na celu ocenę interakcji pomiędzy cząsteczkami wrażliwymi na niedotlenienie
SIRT1 oraz mikroRNA oraz zrozumienie ich roli w rozwoju cukrzycy u pacjentów z OBS. MikroRNA
to małe cząsteczki RNA, które mają za zadanie hamować, bądź aktywować dane geny. Wcześniejsze
badania wykazały, że niektóre mikroRNA zmieniają swoją ekspresję u pacjentów z OBS. Ponadto,
niektóre z nich (miRNA181a, miRNA199a) wpływają również na ekspresję SIRT1, który jest czynnikiem
wpływającym wydzielanie insuliny oraz insulinowrażliwość. Ocena ekspresji SIRT1 oraz mikroRNA
zostanie wykonana w 4 punktach czasowych: przed i pod diagnostycznym badaniu PSG, po
jednorazowym leczeniu aparatem CPAP oraz po 3 miesięcznej terapii CPAP. Umożliwi to nie tylko
ocenę zmiany wybranych czynników w ciągu doby, ale też wpływ na nie jednorazowego
i długotrwałego leczenia CPAP. Dodatkowo mikroRNA wrażliwe na niedotlenienie mają zarówno
potencjał diagnostyczny jaki i mogą się stać nowym cele terapeutycznym, który pozwoli przeciwdziałać
rozwojowi cukrzycy.
W związku z rozległymi komplikacjami i wieloma chorobami współwystępującymi w przebiegu OBS,
niezwykle ważne jest lepsze zrozumienie patomechanizmów odpowiedzialnych za ich powstawanie.
Realizacja badań pozwoli na dalszy rozwój diagnostyki oraz terapii zaburzeń snu, poprawiając w ten
sposób stan zdrowia i jakość życia pacjentów
Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki, Preludium 20: 2021/41/N/NZ5/00486
Kierownik projektu lek. Filip Karuga
znajdź nas